Druhny i druhowie.
Witam Was z piękną kolorową wiosną ze śpiewem ptaków i zapachem kwiatów. Zieleń nas rozbudza. A tu klops – jest tak pięknie a u mnie to czas na kichanie łzawienie, wodnisty wyciek z nosa i jego zatkanie. Co to jest i jak temu zaradzić. Tak się nie da żyć. Znowu ta ALERGIA. Czemu mnie to musi spotkać. O tym będą nasze dwa następne spotkania Nr 17 i 18.
To alergiczny nieżyt nosa zwany potocznie katarem siennym. Jest to stan zapalny błon śluzowych nosa wywołany alergenami wziewnymi. A liczba nas alergików jest nie mała, gdyż w Polsce alergików jest ok 12 milionów. To duża populacja. W Europie choruje 17–28,5% osób dorosłych.
W wyniku kontaktu z tymi alergenami komórki zapalne organizmu chorego wytwarzają skierowane przeciwko nim swoiste immunoglobuliny typu E (IGE). Ze względu na czas trwania objawów alergicznego nieżytu nosa dzieli się go na:
1 sezonowy – okresowy - powtarza się z reguły co roku w określonych miesiącach odpowiadających sezonowi kwitnienia rośliny, na którą chory jest uczulony. Powodować go mogą także zarodniki pleśni, głównie Cladosporium (objawy nasilają się zwykle w czasie koszenia traw) i Alternarii (największe ich stężenie stwierdza się w sezonie koszenia zbóż). Ten typ alergii trwa mniej niż 4 dni w tygodniu przez mniej niż 4 tygodnie
2 przewlekły, czyli całoroczny trwający więcej niż 4 dni w tygodniu i dłużej niż 4 tygodnie n.p. roztocza kurzu domowego. Roztocze kurzu domowego żywią się złuszczonym naskórkiem i są szczególnie liczne w materacach, pościeli, dywanach i tapicerce mebli. Chorzy mają objawy całoroczne, z zaostrzeniem w szczytowym okresie występowania roztoczy (wrzesień–październik i kwiecień–maj). Objawy nasilają się podczas odkurzania, po kontakcie z zakurzonymi przedmiotami lub ubraniami.
Polsce chorych uczulają najczęściej pyłki traw (np. wiechlina łąkowa, kupkówka pospolita, kostrzewa łąkowa, tymotka łąkowa i żyto), chwastów (np. bylica pospolita, babka lancetowata) oraz drzew (np. brzoza, leszczyna, jesion, wierzba, dąb).
Alergiczny nieżyt nosa mogą spowodować tez między innymi:
- alergeny zwierząt – naskórek i wydzieliny (ślina, mocz) zwierząt (sierść jest tylko nośnikiem tych alergenów) – głównie kota, rzadziej psa, gryzoni (np. królika, świnki morskiej, chomika, szczura, myszy), konia, krowy. Alergeny zwierząt trzymanych w mieszkaniu występują w dużych ilościach w kurzu domowym i tapicerce mebli, na ścianach, mogą się unosić w powietrzu przez wiele godzin i pozostawać w mieszkaniu przez wiele miesięcy po usunięciu zwierzęcia;
- grzyby – pleśnie żyjące w środowisku domowym, zwłaszcza w ciepłych i wilgotnych pomieszczeniach (w łazienkach, kuchniach, na często podlewanych roślinach, odpadkach organicznych, meblach, tapetach, przewodach wentylacyjnych, w piwnicach, ścianach budynków) oraz grzyby drożdżopodobne;
- alergeny zawodowe, czyli występujące w środowisku pracy – związki o dużej masie cząsteczkowej – lateks, białka roślinne i zwierzęce (np. alergeny zwierząt laboratoryjnych i hodowlanych, pył z ziaren zbóż, tytoń, paprykę, herbatę, kawę, kakao, suszone owoce, ryby i owoce morza), enzymy w środkach czystości i używane w przemyśle farmaceutycznym.
Objawy takie jak - wodnisty wyciek z nosa - kichanie (zwłaszcza seryjne) - zatkanie nosa i gęsta wydzielina - przewlekły kaszel (w wyniku spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła), - świąd nosa, często także spojówek, uszu, podniebienia lub gardła, - światłowstręt czy bóle głowy - upośledzenie lub (rzadko) utrata węchu. mogą być łagodne, ale też powodować umiarkowany lub ciężki przebieg. A to może dawać - zaburzenia snu - utrudnienie wykonywania codziennych czynności też rekreacyjnych.
Tak więc mamy już duży problem
Zanieczyszczenia powietrza, takie jak ozon, dwutlenek siarki i azotu, pył zawieszony, dym papierosowy, spaliny samochodowe (zwłaszcza emitowane przez silniki Diesla), mogą nasilać objawy alergicznego nieżytu nosa, choć nie są jego bezpośrednią przyczyną. W katarze siennym charakterystyczny jest nawrót dolegliwości w tych samych miesiącach roku i objawy ze strony oczu. Pyłki roślin, które powodują katar sienny, są wytwarzane w dużej ilości i przenoszone przez wiatr na duże odległości (do 200 km). Czas trwania i intensywność pylenia mogą się różnić (można to sprawdzić na kalendarzu pylenia w Polsce) patrz poniżej. W Polsce najczęściej uczulają pyłki traw użytkowych oraz roślin uprawnych (np. pszenica, żyto, owies), chwastów (np. bylica pospolita, rzadziej babka, komosa, pokrzywa i mniszek) i drzew (głównie brzoza, rzadziej olcha, leszczyna, dąb, jesion, grab i in.). Coraz częściej za katar sienny odpowiedzialne są też alergeny ambrozji bylicolistnej. Kalendarz pyleń zamieszczam poniżej.
przypadku nagłego pojawienia się objawów alergicznego nieżytu nosa najważniejsze jest przerwanie narażenia na uczulający alergen. Doraźnie można zastosować donosowy lek obkurczający naczynia nosa (zmniejsza zatkanie nosa) lub lek przeciwhistaminowy (nie przerywa już obecnych objawów, ale zapobiega ich narastaniu – zwłaszcza kichania, świądu nosa czy wycieku z nosa).
Wiele tych objawów jest i w innych schorzeniach górnych dróg oddechowych jak n.p przeziębienie, nos narciarza, zespól chińskiej kuchni czy reakcja na niektóre leki. Podejrzenie alergicznego nieżytu nosa potwierdzają dodatnie wyniki wykonanych przez alergologa testów skórnych z alergenami wziewnymi lub rzadziej, oznaczenie miana swoistych IgE. I z tym problemem zgłaszamy się do alergologa celem przeprowadzenia dalszej diagnostyki. Poza tym wykonujemy badania krwi podstawowe t.j. morfologia z rozmazem (granulocyty kwasochłonne), glukoza, CRP i IGE.
Mamy to objawy i diagnozę, a jak z tym walczyć napiszę w następnym odcinku.
Proszę rozwiążcie test a w następnym spotkaniu postaram napisać jak sobie z tym radzić.
Artykuł powstał w oparciu o artykuł Dr Monki Świerczyńskiej – Krępy w MP oraz inne doniesienia MP,
Jestem Ciekaw ilu spośród nas ma objaw alergicznego nieżytu nosa.
Czekam na pytania i komentarze.
Z harcerskim pozdrowieniem
Czuwaj!
Lekarz Stowarzyszenia hm Bogdan Dudkowski