Druhny i druhowie!
Witam w pierwszych dniach jesieni. Poranki chłodniejsze i wilgoci coraz więcej. Drobne przypomnienie o profilaktyce przeciwirusowej z naciskiem na szczepienia – przeciw grypie, RSV i Covid 19 – (będą nowe szczepionki w październiku).
Jesień również sprzyja urazom i nagłym zdarzeniom komunikacyjnych i to wymaga z naszej strony szybkiego i umiejętnego postępowania, W związku z tym chciałbym przypomnieć zasady pierwszej pomocy gdyż trening czyni mistrza.
Jeździmy na wycieczki bliższe i dalsze, wiek też predysponuje do nagłych zdarzeń np., nagłego zatrzymania krążenia – musimy wiedzieć jak postępować.
Tak więc kolejne nasze spotkania o zdrowiu to 8 i 9 a wiec numery ratowniczych telefonów 999 , 998 – i o tym dzisiaj porozmawiamy.
Każdy z nas jest zobowiązany do udzielenia pierwszej pomocy. Jesteśmy odpowiedzialni za siebie nawzajem. W przypadku zagrożenia życia lub zdrowia człowieka nie możemy go zostawić. Reagujmy, jeśli widzisz wypadek, ktoś upadnie, zasłabnie lub straci przytomność.
Nie wpadaj w panikę. Zadzwoń po pomoc i zrób wszystko, co możesz, zanim przyjedzie karetka.
Jakie są zasady udzielenia pierwszej pomocy?
Jeśli jesteś świadkiem lub uczestnikiem niebezpiecznego zdarzenia, postaraj się zachować spokój i postępuj zgodnie z tymi zasadami:
- Oceń bezpieczeństwo poszkodowanego i swoje. Jeśli miejsce jest niebezpieczne, zadzwoń pod numery alarmowe i postaraj się ewakuować poszkodowanego w bezpieczne miejsce.
- Zwróć uwagę m. i. na ruch uliczny, przewody elektryczne, pracujące maszyny, zwierzęta.
- Oceń stan poszkodowanego i przytomność. Zapytaj, co się stało. Czy wszystko w porządku. Jeśli reaguje i Cię słyszy zostaw go w pozycji zastanej – jest przytomny. Jeśli nie ma z nim kontaktu, ułóż go w pozycji bezpiecznej. Poproś kogoś o pomoc – krzycz głośno – nie zostawiaj poszkodowanego
- Udrożnij drogi oddechowe. Połóż jedną rękę na czole, a drugą na brodzie poszkodowanego i odegnij jego głowę do tyłu. Usuń widoczne ciała obce z jamy ustnej. Niedrożność może wystąpić na każdym poziomie dróg oddechowych – podniebienie miękkie (mogą być wymiociny, krew lub ciało obce).
- Oceń oddech. Czy widać ruchy klatki piersiowej, słychać szmery oskrzelowe Przystaw policzek do twarzy poszkodowanego. Czujesz wydychane powietrze na swoim policzku, widzisz ruchy klatki piersiowej? Poszkodowany oddycha. Jeśli nie jest przytomny, ale oddycha, ułóż go w pozycji bezpiecznej – rys 1. Poświęć na to ok 10 sek.
- Zadzwoń pod numer 999 lub 112 i wezwij pomoc.
- Wykonaj resuscytację i zastosuj defibrylator AED, jeśli go znajdziesz w pobliżu.
Zadbaj o siebie, zanim udzielisz pomocy. Załóż rękawiczki jednorazowe i maseczkę (jeśli masz do nich dostęp), aby nie narażać się na zakażenie.
Gdy ktoś oddycha, ale jest nieprzytomny
Zatkanie dróg oddechowych, wychłodzenie, przegrzanie lub urazy mechaniczne mogą zagrażać utratą świadomości poszkodowanego. Jeśli jest on nieprzytomny, ale oddycha, ułóż go w pozycji bezpiecznej rys 1 – opis poniżej
- Udrożnij drogi oddechowe przez odchylenie głowy. Zdejmij okulary – jeśli je ma.
- Połóż go na wznak i wyprostuj mu nogi.
- Rękę bliżej Ciebie ułóż pod kątem prostym w stosunku do ciała, a potem zegnij w łokciu pod kątem prostym. Dłoń powinna być skierowana w górę.
- Drugą rękę zegnij w łokciu i ułóż stroną grzbietową pod policzkiem z przeciwnej strony. Przytrzymaj ją jedną ręką.
- Drugą ręką zegnij dalszą nogę w kolanie i przekręć poszkodowanego na bok, w Twoim kierunku.
- Ułóż kolano, za które przetaczałeś poszkodowanego, pod kątem prostym w stosunku do biodra. – wizualizacja postępowania poniżej – pozycja boczna ustalona rys. 1.
- Regularnie sprawdzaj oddech poszkodowanego aż do przyjazdu karetki.
- Osłoń poszkodowanego przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, np. słońcem lub deszczem.
- Jeśli czekacie na pogotowie powyżej 30 minut, odwróć poszkodowanego na drugi bok.
Co robić, gdy poszkodowany nie oddycha?
Poszkodowany stracił przytomność, a jego oddech się zatrzymał? Jak najszybciej rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową. Prowadź ją do momentu odzyskania przytomności przez poszkodowanego lub do przyjazdu karetki.
- Resuscytacja polega na naprzemiennym wykonywaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej na głębokości ok 4 -5 cm z częstością ok 100/ min i 2 oddechów ratowniczych. Pomiędzy nimi udrażniaj drogi oddechowe. Najpierw ułóż osobę poszkodowaną na twardej i równej powierzchni. Klęknij z boku, na wysokości jej klatki piersiowej. Poproś inną osobę o pomoc i zmieniajcie się.
- Połóż jedną rękę na środku klatki piersiowej. Drugą dołóż i spleć i unieś palce. Jak poniżej
- Użyj defibrylatora, jeśli znajdziesz go w pobliżu. Może być np. w budynku użyteczności publicznej, jak dworzec, lotnisko, urząd, biurowiec.
U dzieci poniżej roku uciskaj mostek na głębokość 1/3 wysokości klatki piersiowej. Używaj do tego tylko 2 palców: wskazującego i środkowego, ułożonych na środku klatki piersiowej. Przy oddechach nie zatykaj nosa dziecka.
Kiedy można zakończyć resuscytację?
W momencie przybycia wykwalifikowanej pomocy medycznej lub w chwili, gdy poszkodowany zacznie samodzielnie oddychać. Lub też gdy całkiem opadniemy z sił.
System ratownictwa
Wystarczy, że zadzwonisz pod jeden numer z podanych poniżej numerów telefonu: pogotowia ratunkowego, straży pożarnej, policji czy np. Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Różne służby współpracują ze sobą i powiadamiają się o zdarzeniu. Karetka pogotowia ratunkowego przewiezie poszkodowanego do szpitalnego oddziału ratunkowego
(SOR).
Zagrożone jest czyjeś życie lub zdrowie? Zadzwoń po pomoc:
- 999 – numer alarmowy pogotowia ratunkowego
- 112 – jednolity numer alarmowy, który obowiązuje w całej Unii Europejskiej
- 998 – straż pożarna
- 997 – policja
Połączenia z numerami alarmowymi są bezpłatne – nie zapłacisz za tę rozmowę bez względu na długość jej trwania.
Udzielenie pierwszej pomocy to Twój obowiązek!
W oparciu o zalecenia Ministerstwa Zdrowia i NFZ
O zastosowaniu AED (automatyczny zewnętrzny defibrylator) porozmawiamy w następnym odcinku oraz o postępowaniu w innych nagłych przypadkach ugryzień, użądleń, itp.
Opracował Lekarz Stowarzyszenia hm Bogdan Dudkowski
